
Gezond beleg op school
Vanuit Meijel Gezond willen we jullie elke keer opnieuw inspireren. Nu willen we het gaan hebben over gezond beleg voor op (zuurdesem) volkorenbrood of voor op een volkoren- speltcracker. We geven eerst een korte introductie over ‘eiwitten’ en ‘vetten’ en daarna hebben we nog wat ‘praktische tips’.
Waarom gezonde voeding/ beleg?
Alles wat leeft heeft voeding nodig. Het gezondste is het om datgene te eten waar je lichaam het gemakkelijkste gebruik van kan maken om te bewegen, groeien, herstellen en te repareren. Er zijn 3 grote onderdelen (macronutriënten) die in je voeding moeten zitten.
Suikers, het liefst natuur suikers ofwel natuur koolhydraten (hier hebben we het de vorige keer over gehad).
Onbewerkte eiwitten (takken) zijn vooral belangrijk als bouwstof voor je lijf. Ze zitten zo natuurlijk mogelijk in: eieren, peulvruchten, naturel yoghurt, naturel kwark, tempeh, tofu en onbewerkt vlees, vis of kip.
Onbewerkte vetten (boomstam) zijn vooral belangrijk en noodzakelijk als energieopslag en voor transport van stoffen (van vooral vetoplosbare vitaminen A, D, E en K) in je lijf. We worden vaak een beetje bang gemaakt van ‘vetten’ maar de onbewerkte vetten zijn onmisbaar in een gezond voedingspatroon. Ze zitten in: olijfolie, noten, zaden, pitten, vette vis, onbewerkt kip en onbewerkt vlees.

Hoe zit het dan?
75% van ons supermarktaanbod is ‘bewerkt’. Bewerkte voeding (daar bedoelen we mee bewerkingen in de voedingsindustrie) draagt niet bij aan het leveren van vitaminen, mineralen en andere belangrijke voedingsstoffen die het lichaam wel nodig heeft. Het draagt wel bij aan het sneller ontwikkelen van welvaartziekten* (o.a. hart- en vaatziekten, (pre)diabetes type 2, leververvetting etc). Daarom focussen we ons op voeding die zo ‘onbewerkt’ mogelijk is. Een gemakkelijk ezelsbruggetje hierbij is: ‘Probeer zoveel mogelijk voeding te eten die je overgroot oma nog herkent als eten’.
Voeding met > 5 ingrediënten die in de fabriek gemaakt is EN ingrediënten die jou ‘overgroot oma’ niet herkent zoals gemodicfideerd mais zetmeel, xantagom of veel E- nummers zijn minder geschikt voor ons lichaam. Een Voorbeeld:
Heinz Sandwichspread bevat > 5 ingrediënten en het bevat ingrediënten zoals guargom, xantaangom, kleurstof, gemodificeerd zetmeel)die jou overgroot oma niet herkent als voeding en is dus een ‘minder geschikte’ keuze.
Aandachtspunt: wanneer ‘suiker’, ‘fructose’, fructose-glucose-stroop’ voor het eerst of als tweede of derde genoemd wordt bij een ‘ingrediëntenlijst’ weet je vaak al dat het een minder geschikte keuze is en je ’snel’ moe wordt na het eten van deze vaak bewerkte voeding.

Ingrediënten van de 100% pindakaas: pinda
Bevat < 5 ingrediënten en is herkenbare voeding voor jou overgroot oma met enkel alleen ‘pinda’ en daarom dus een ‘geschikte’ keuze.
Aandachtspunt: alle soorten groente, fruit, noten, zaden, vis en eieren bevatten allemaal enkel één ‘ingrediënt’, Dat is voeding dicht bij de natuur en waar het lichaam het meeste van wilt hebben.

Wat zijn dan geschikte keuzes?
Smeren:
- Roomboter (dun) en gebruik soms ook geen boter.
- Scheutje Olijfolie
Beleg:
- 100% pindakaas
- 100% notenpasta (Biotoday)
- Gekookt of gebakken ei
- Humus
- Hüttenkäse
- Kaas
- I am a lou hazelnootpasta (online te koop)
- Blikje tonijn (olijfolie of water basis)
- Rosbief
- Avocado in stukjes geprakt
- Guacamole
- Eigen gemaakte eiersalade*
Het is altijd een goed idee om de boterham extra goed te beleggen met radijsjes, wortelrasp, komkommer, ½ avocado of ei.
Recept Eiersalade
Ingrediënten
4 eieren, gekookt en fijngesneden
1.5 eetlepel mayonaise (Baton)
1.5 eetlepel yoghurt/ kwark
1.5 thee lepel bieslook
2 theelepels Curry Madras kruiden van Jonnie de Boer of Kerrie poeder
Bereidingswijze
- Prak de eitjes
- Meng alle ingrediënten en breng op smaak met peper.
- De eiersalade is in de koelkast ongeveer 3 dagen houdbaar.
* Het artikel in NOS van afgelopen december 2024 over welvaartziekten: https://nos.nl/artikel/2545855-rivm-in-2050-heeft-64-procent-overgewicht-vooral-toename-bij-jongeren
